Voor grondgebonden woningen zijn verschillende aansluitmethoden aangegeven in de onderstaande figuur.
.png)
Traditioneel (individueel)
Aansluiting vanaf het distributienet in de straat via de kruipruimte. Hierbij zijn er nog twee varianten:
- Afleverset op de begane grond
- Afleverset op de locatie van de eerdere CV-ketel
Klik op ' Lees meer' voor algemene aandachtspunten
Traditioneel afleverset, beneden
- Bestaande kabels en leidingen. Richting de bestaande meterkast liggen al kabels en leidingen voor data, elektra, gas en drinkwater. Er is daardoor weinig ruimte in de ondergrond.
- Locatie meterkast. Als de meterkast vlak achter de voordeur zit kan het lastig zijn deze te bereiken. Er is diepte nodig (flauwe bocht) voor de doorstroming.
- Ruimte in de meterkast. Er moet voldoende ruimte zijn om een afleverset te plaatsen of ruimte om een aparte opstelplaats voor een afleverset te maken.
- Continuïteit van warmtelevering. In verband met ruimte in de meterkast of omdat het praktisch is, is het soms gewenst om eerst de gasaansluiting te verwijderen en dan pas de afleverset te plaatsen. In dat geval is een warmteonderbreking een knelpunt. Soms wordt hiervoor een tijdelijke elektrische ketel geplaatst, zodat de warmtelevering van (in ieder geval) warm tapwater door kan gaan.
- Drinkwater. Warmteleidingen lopen parallel aan de drinkwaterleiding. Een aandachtspunt is de opwarming van het water. Dit is onwenselijk vanwege mogelijke legionellavorming. Ook in de meterkast is ventilatie nodig om opwarming te voorkomen. De temperatuurverhoging bij de watermeter mag maximaal 1oC zijn (NEN 2768).
- Aanpassing leidingwerk:
- Verwarming: als de CV-ketel eerst op de zolder stond dan zijn de bestaande leidingen op de begane grond te dun om her te gebruiken. Deze moeten vervangen worden.
- Tapwater: bestaande leidingen vanaf de CV-ketel moeten omgelegd worden naar de afleverset in de meterkast.
- Extra aandachtspunt: als de leidingen in de bestaande situatie weggewerkt zijn in de muren is hak- en breekwerk nodig. Dit zorgt voor meer overlast voor de bewoner.
Traditioneel, afleverset op zolder
- Veiligheid / verantwoordelijkheid: bij deze variant is de leiding naar de zolder toe onderdeel van het hele distributienet. Dat geeft risico’s, bijvoorbeeld bij lekkage, of als de bewoner de leiding beschadigt. Daarom wordt bij deze variant vaak gekeken naar oplossingen waarbij de afleverset ‘gesplitst’ wordt in een kleine warmtewisselaar op de begane grond en een warmtewisselaar voor tapwater die op de locatie van de oorspronkelijke CV-ketel komt.
- Bestaande kabels en leidingen: zie traditioneel, afleverset beneden.
- Drinkwater: zie traditioneel, afleverset beneden.
- Aanpassing leidingwerk. Als je het bestaande leidingwerk van de binneninstallatie zo veel mogelijk hetzelfde wilt houden, zijn er nieuwe leidingen nodig naar de zolder. Hiervoor moet ruimte gevonden / gemaakt worden.
Je hebt dan wel extra leidingen en daarmee leidingverlies.
Tegen de gevel (individueel of 2 aansluitingen)
Aansluiting vanaf het distributienet in de straat via verticale leidingen langs de buitengevel. Deze komt uit op de zolder (aansluiting locatie CV). Het is mogelijk om 2 woningen aan te sluiten per verticale leiding.
Klik op ' Lees meer' voor algemene aandachtspunten
Tegen de gevel
- Algemene geschiktheid:
- Sommige woningen hebben aan de voorzijde een extra uitbouw (hal) bij de voordeuren. Het is dan lastiger om de leiding aan te brengen.
- Onderhoud:
- De leidingen moeten niet in de weg zitten bij gevelonderhoud. Als de gevel toe is aan bijvoorbeeld voegen kan het handig zijn dit te doen voor plaatsing van de leiding.
- Maak afspraken over wie verantwoordelijk is bij beschadigingen aan de leiding / kap.
Knieschot (gezamenlijk)
Aansluiting vanaf de kopse kant van de rijwoningen op het distributienet. Doorgaande leiding onder het knieschot van de zolders, over alle zolders heen.
Klik op ' Lees meer' voor algemene aandachtspunten
Knieschot
- Impact bewoner. De bewoner moet ruimte maken bij het aanbrengen van de leidingen (zolder vrij maken).
- Brandwerendheid. Dit is een aandachtspunt, omdat de leiding verschillende woningen doorkruist. Er moeten brandmanchetten gebruikt worden.
Dakgoot (gezamenlijk)
Aansluiting vanaf de kopse kant van de rijwoningen op het distributienet. Doorgaande leiding onder de dakgoot of verwerkt in de dakgoot.
Klik op ' Lees meer' voor algemene aandachtspunten
Dakgoot
- Algemene geschiktheid. Deze variant is minder geschikt als de ramen op de eerste verdieping doorlopen tot direct onder de dakgoot. De leiding ligt dan in het zicht.
- Onderhoud. De leidingen moeten niet in de weg zitten bij gevelonderhoud. Als de gevel toe is aan bijvoorbeeld voegen doe dit dan voor de plaatsing van de leiding.
- Overige functies dakgoot. Mogelijk kan deze variant niet worden aangelegd in het broedseizoen (15 maart t/m 15 juli) (WddL)
Kruipruimteleidingen (gezamenlijk)
Aansluiting vanaf kopse kant of distributienet in de straat. Leiding via de kruipruimte. Ook hierbij nog de varianten afleverset op de begane grond of op de zolder (zie traditioneel).
Klik op ' Lees meer' voor algemene aandachtspunten
Kruipruimte (gezamenlijk)
- Algemene geschiktheid. Deze variant is minder geschikt vanwege de impact en bereikbaarheid. Alleen in specifieke gevallen te overwegen, bijvoorbeeld als het distributienet in de straat niet mogelijk is of de vloeren worden vervangen.
- Arbo / veiligheid. Het aanleggen van leidingen in een kruipruimte betekent werken in slechte arbeidsomstandigheden. Zeker bij starre (stalen) leidingen. Lassen in kruipruimtes kent veiligheidsrisico’s.
De keuze voor een aansluitmethode is altijd maatwerk
Kijk altijd goed naar de bestaande situatie: welke aansluitmethodes zijn praktisch geschikt? Waar staat de CV-ketel? Hoe loopt het leidingwerk? Hoe zit de dakconstructie in elkaar? etc. Algemene criteria die je kunt meenemen in de keuze zijn:
- Eigendomssituatie. Gezamenlijke oplossingen zijn makkelijker als alle woningen in het blok in eigendom zijn van een woningbouwcorporatie en er geen plannen zijn voor verkoop. Bij particulier bezit is het belangrijk dat er bijvoorbeeld een initiatief is in een (geheel) blok van een energiecoöperatie.
- Voordeel distributienet. Gezamenlijke aansluitmethoden kunnen interessant zijn als je daarmee kan besparen op de lengte van het distributienet. Je bespaart hiermee op de investering en het zorgt voor lagere warmteverliezen. Of er mogelijkheden zijn is vooral afhankelijk van de opbouw van de wijk.
- Impact bewoner. Hoeveel impact geeft de gekozen aansluitmethoden voor de bewoner? Dit bestaat uit de impact bij de aanleg, en in het gebruik (bijv. de zichtbaarheid van inpandige leidingen of ruimtegebruik).
- Warmteverliezen. Warmteverliezen bij aansluitmethodes die ‘binnendoor’ gaan dragen (voor een deel) bij aan de gebouwverwarming. Afhankelijk van de positie van de meter (afleverset) komen warmteverliezen voor rekening van de bewoner of het warmtebedrijf. Bij gezamenlijke aansluitmethoden is er minder leidinglengte nodig en is het verlies kleiner.
- Asset Management / beheer. Denk hierbij aan toegang tot de leidingen. Dit kan lastiger zijn bij gezamenlijke aansluitmethoden. Denk ook aan het opsporen van lekkages en het beheer.
- Juridische aspecten / eigendom. De grens voor verantwoordelijkheden wordt vaak gelegd bij de afleverset:
- Het warmtebedrijf is verantwoordelijk voor het gedeelte vóór de afleverset.
- De gebouweneigenaar is verantwoordelijk voor het gedeelte ná de afleverset (binneninstallatie).
Als er juridisch niets geregeld is komt de grens voor de verantwoordelijkheid niet automatisch overeen met de grens voor het eigendom van de leiding. Dit kan een knelpunt zijn bij gezamenlijke aansluitmethoden, bijvoorbeeld in het geval van lekkages.
- Welstand. Zijn leidingen zichtbaar vanaf de straatzijde van de woning? Dan is een beoordeling vanuit welstand nodig.
- Kosten. De kosten zijn situatieafhankelijk, maar wel mede bepalend voor de keuze. Bekijk hiervoor de pagina kosten.
- Circulair bouwen / (her)gebruik materialen. Deze eis is steeds belangrijker bij grootschalige renovaties. Hoeveel materiaal is er nodig en is het herbruikbaar?
Onderstaand afwegingsschema kan helpen bij het maken van een keuze voor de aansluitmethode.
|
1a) Individueel via kruipruimte –
afleverset beneden
|
1b) Individueel via kruipruimte –
afleverset boven |
2) Tegen de gevel |
3) Knieschot |
4) Dakgoot |
5a) Gezamenlijk
via kruipruimte –
afleverset beneden |
5b) Gezamenlijk
via kruipruimte – afleverset boven |
Eigendoms-situatie |
Geen issue |
Geen issue |
Beperkte issue (2 aansluitingen) |
Issue bij (niet-verenigde) particulieren |
Issue bij (niet-verenigde) particulieren |
Issue bij (niet-verenigde) particulieren |
Issue bij (niet-verenigde) particulieren |
Voordeel distributienet? |
Nee |
Nee |
Nee |
Afhankelijk van de lokale situatie |
Afhankelijk van de lokale situatie |
Afhankelijk van de lokale situatie |
Afhankelijk van de lokale situatie |
Impact bewoner |
Hoog |
Hoog |
Laag |
Middel |
Laag |
Hoog |
Hoog |
Warmteverlies |
Hoger. In aansluitleiding per woning, inpandig
|
Hoge. In aansluitleiding per woning, inpandig
|
Hoger. In aansluitleiding per 2 woningen, uitpandig
|
Laag. Geen aansluitleiding, inpandig
|
Middel. Geen aansluitleiding, uitpandig
|
Middel. Geen aansluitleiding, uitpandig
|
Laag. Geen aansluitleiding, inpandig
|
Asset management |
++
Toegankelijkheid stukje leiding naar de meterkast (beperkt)
|
+/-
Toegankelijkheid leiding naar de zolder
|
+
Weinig ervaring met levensduur / onderhoud ‘buitenleidingen’
|
-
Toegankelijkheid leidingen
Lokaliseren lekkages
|
+/-
Weinig ervaring met levensduur / onderhoud ‘buitenleidingen’
|
-
Toegankelijkheid leidingen
Lokaliseren lekkages
|
-
Toegankelijkheid leidingen (incl. leiding naar zolder)
Lokaliseren lekkages
|
Juridisch |
Beperkt issue |
Eigendom / beheer / verantwoordelijkheid leiding naar zolder |
Beperkt issue |
Eigendom / verant-woordelijkheid leiding |
Eigendom / verant-woordelijkheid leiding |
Eigendom / verant-woordelijkheid leiding |
Eigendom / verant-woordelijkheid leiding |
Welstand |
Geen issue |
Geen issue |
Leiding tegen de gevel |
Beperkt (leiding kopgevel) |
Verandering aanzicht dakgoot |
Geen issue |
Geen issue |
Kosten |
Situatieafhankelijk |
Situatie-
afhankelijk
|
Situatieafhankelijk |
Situatieafhankelijk |
Situatieafhankelijk |
Situatieafhankelijk |
Situatieafhankelijk |
Circulair bouwen/ hergebruik |
Materiaalgebruik aansluitleidingen/
Hergebruik leidingen naar zolder lastig |
Materiaalgebruik aansluitleidingen/
Hergebruik leidingen naar zolder lastig |
Materiaalgebruik aansluitleidingen/
Hergebruik leidingen tegen gevel eenvoudiger |
Hergebruik niet eenvoudig |
Hergebruik leidingen eenvoudiger (onder dakgoot), bij geïntegreerde variant lastiger |
Hergebruik niet eenvoudig |
Hergebruik niet eenvoudig |